Inleiding:
Zelfmoord en zelfmoordpogingen zijn belangrijke maatschappelijke en volksgezondheidskwesties. Ze hebben een rimpeleffect op families, vrienden, collega's, gemeenschappen en de samenleving in het algemeen. Zelfmoord vindt plaats gedurende de hele levensduur en was wereldwijd de tweede belangrijkste doodsoorzaak onder de 15-29-jarigen. Zelfmoord is te voorkomen en de preventie ervan heeft door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) prioriteit gekregen als een wereldwijd doelwit. Zelfmoordpreventie is ook opgenomen als indicator in de VN-doelstellingen voor duurzame ontwikkeling.
Zelfmoordgedachten hebben nooit slechts één oorzaak, maar ontstaan door een wisselwerking van risico- en beschermende factoren. Deze risicofactoren zijn altijd een combinatie van biologische, psychologische, sociale en psychiatrische risicofactoren. Zelfmoordgedachten evolueren ook niet lineair, maar met ups en downs. Aan een zelfmoord gaat altijd een heel proces vooraf. De grootste risicofactor voor zelfmoord is een eerdere poging tot zelfmoord.
Vraagstelling:
Graag alle data van de zelfmoordcijfers in Genk, dit volgens geslacht en leeftijdsgroep (jongeren, volwassenen en senioren)
De enige formele cijfers die we daarover beschikbaar hebben komen uit de politionele criminaliteitsstatistieken en daar is enkel een absoluut aantal terug te vinden. In 2020 gaat het over negen zelfdodingen, in 2021 waren er dat tien. De gedifferentieerde cijfers volgens leeftijdsgroep en geslacht zijn voor zover wij weten enkel beschikbaar op Vlaams niveau.
Zijn er infofiches ontwikkeld ter ondersteuning van jeugdverenigingen (de meest kwetsbare groep) die in aanraking komen met een suïcide situatie?
Uitgebreide fiches werden ontwikkeld en worden ter beschikking gesteld door zelfmoord1813, een organisatie beheerd door het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie (VLESP), de partnerorganisatie van de Vlaamse Overheid voor de preventie van zelfdoding. De fiches zijn bekend bij onze professionals, maar ook bijvoorbeeld de Genkse jeugdverenigingen.
Zijn er richtlijnen ontwikkeld om als stad suïcideveilig te zijn? Welke maatregelen heeft de stad reeds genomen, zoals bijvoorbeeld de beveiliging van de openbare ruimte?
Bij het ontwerp van de openbare ruimte wordt het aspect veiligheid steeds meegenomen. Indien blijkt dat het extra beveiligen of het aanpassen van een specifieke locatie noodzakelijk zou zijn, wordt hier zo spoedig mogelijk gevolg aan gegeven. Maar het is uiteraard niet mogelijk om de volledige openbare ruimte in die zin te beveiligen.
Investeren in de preventie van zelfdoding werkt, zo toont wereldwijd onderzoek. Waaruit bestaat het Genkse preventiebeleid “zelfmoord”.
In Genk wordt een suïcidepreventiebeleid aangeboden door een bundeling van acties door meerdere partners.
Het gaat onder meer over het bevorderen van deskundigheid van hulpverleners. We blijven onze eigen sociale medewerkers vormen in het herkennen van en omgaan met psychiatrische aandoeningen waaronder zelfdoding. Er worden specifieke overlegtafels geestelijke gezondheidszorg georganiseerd. En in samenwerking met het CGG/LITP (Centrum voor Geestelijke Gezondsheidszorg / Limburgs Initiatief voor Therapie en Integrale Personenzorg) wordt voor eerstelijnshulpverleners een structureel consult(team) ouderen ontwikkeld. Doel is om zo ook de competenties van het professioneel netwerk rond kwetsbare ouderen te versterken.
Daarnaast zetten we in op het extra ondersteunen van kwetsbare doelgroepen, zoals ouderen, jongeren en de bredere Genkse bevolking.
Ouderen
Momenteel verdiept de adviesraad 55+ zich in het thema ‘mentaal welbevinden bij ouderen’. Omdat het thema zo breed is, komt ethicus dr. Simon Godecharle daarover op 25 mei een interactieve lezing geven voor de algemene vergadering van de adviesraad 55+. Als uitgangspunt neemt hij het belang van het betekenisvol zijn van elke mens. Daaraan worden dan de komende maanden andere thematieken (die belangrijk zijn zoals uit het lokaal behoefteonderzoek blijkt) opgehangen en verder uitgewerkt, o.a. eenzaamheid, (gebrek aan) zingeving, eigen regie, … . Ook het thema van zelfdoding kan daarbij aan bod komen.
Jongeren
Overkop organiseerde in 2022 verschillende cursussen ‘Welzijnsambassadeur jeugdverenigingen’. Zelfdoding, het bespreekbaar maken ervan en hoe hiermee omgaan maakt hier deel van uit. Deze cursus werd door een 40-tal jeugdleiders uit een 20-tal jeugdverenigingen gevolgd en zeer waardevol bevonden.
Overkop, en ook het JAC, gelden overigens als eerstelijnscontactpunt voor jongeren. Zij bieden rechtstreeks toegankelijke hulp tot preventieve kortdurende trajecten. Indien de problematiek ernstig is, wordt verwezen naar het CGG of privé-psychologen in het Genkse.
Campus O3 ten slotte organiseert open doe- en gespreksgroepen voor kinderen en jongeren na verlies van een familielid naar aanleiding van een plotse gebeurtenis zoals bijvoorbeeld zelfdoding. Daar krijgen zij de kans om gevoelens en ervaringen met lotgenoten te delen.
Bredere Genkse bevolking
Bij het Kruispunt Geestelijke Gezondheidszorg op Portavida kunnen hulpvragers laagdrempelig, vrij toegankelijk en kosteloos terecht voor uiteenlopende psychische problemen.
ma 22/05/2023 - 11:05