2022_IP_00010 - Interpellatie van raadslid Gaby Colebunders: Kan OCMW Genk helpen bij hoge energiefacturen?

Hoeveel gezinnen in Genk hebben reeds een aanvraag gedaan ivm hun sterk verhoogde energiefactuur? Hoe is deze evolutie de afgelopen 5 jaar? 

We verwachten dat mensen zich in de loop van februari en maart 2022 gaan aanbieden met hun afrekening. De afgelopen vijf jaren werd in verschillende mogelijk steuntypes financiële ondersteuning geboden aan gezinnen in energiearmoede. Je vindt het overzicht aan de hand van grafiek en tabellen in mijn antwoord. 

Hoeveel Genkse gezinnen hebben een budgetmeter en wat is hierin de evolutie de afgelopen 5 jaar?  

We zien een uitgesproken daling in et aantal budgetmeters. Dit heeft te maken met een preventieve aanpak om minder gezinnen afhankelijk te maken van een budgetmeters, aangezien de kost nog steeds net wat hoger ligt. En een spreiding van kosten is ook budgetvriendelijker.  

Voor 2022 gaat het over 213 ingeschakelde budgetmeters voor gas en 481 voor elektriciteit. De grafiek in mijn antwoord geeft de evolutie voor de laatste jaren mee.

Hoeveel Genkse gezinnen staan op minimum ampère en wat is hierin de evolutie de afgelopen 5 jaar? 

De elektriciteitsinstallatie met permanent 10 ampère/vermogensbegrenzing, wordt in de meeste gevallen enkel geplaatst omwille van technische redenen die maken dat  het plaatsen van een budgetmeter niet mogelijk is, bijvoorbeeld omdat er onvoldoende plaats is in de kast of omdat de aansluiting technisch niet mogelijk is. In 2019 werden er 12 geplaatst; vervolgens 9 in 2020, 7 in 2021 en dit jaar voorlopig 2. 

Wanneer de LAC (Lokale Adviescommissie) bij betalingsmoeilijkheden) beslist tot het plaatsen van een budgetmeter elektriciteit, voorziet deze steeds in een noodkrediet van 50 euro dat aangesproken wordt als het opgeladen saldo 0 euro bedraagt. Is het noodkrediet opgebruikt (negatief saldo), dan wordt de stroom beperkt tot 10 ampère, op voorwaarde dat deze functie ingeschakeld is. De uitschakeling van de vermogensbegrenzer kan alleen op de LAC beslist worden en dit gebeurt als het negatief krediet systematisch aanhoudt. Mocht dat gebeuren, valt de stroom volledig uit als het noodkrediet op is. 

In de praktijk gebeurt het wel dat het verbruik met stroombegrenzing niet betaald wordt en de schuld groter wordt. Uitschakeling van de stroombegrenzing (LAC-beslissing) dwingt dan tot herlading. Bij voldoende herlading kan men weer verbruiken, desgevallend met of zonder de vermogensbegrenzer.  

In Genk gaat het in 2019 over 113 huishoudens waar de stroombegrenzing werd weggenomen; 107 huishoudens in 2020, 130 in 2021 en 64 huishoudens tot heden in 2022.  

Aanvullend ter info: omwille van corona, maar sowieso ook in de winterperiode was en is er een sperperiode voor afsluitingen. De afgelopen twee jaren jaar werd er slechts één keer overgegaan tot effectieve afsluiting. 

Hoeveel gezinnen verwacht stad Genk dat bij het OCMW zal aankloppen in verband met hun verhoogde energiefactuur?

Algemeen zien we een stijging van nieuwe hulpvragen, niet enkel omtrent energie maar breder ook door o.a. Corona en de stijgende levensduurte. In 2020 waren er 24,77% méér aanmeldingen van mensen in de problemen ten opzichte van 2019 en in 2021 waren het er nog meer.  

Gezinnen die in energie-armoede geraken zijn voor ons niet nieuw. We hebben steeds ingezet op proactieve hulpverlening door middel van de Lokale Advies Commissie maximaal in te zetten in het kader van opsporing van (energie)armoede. Door de inzet van onze maatschappelijk werkers en door goed overleg met cliënt en Fluvius kunnen we het aantal afsluitingen, als gevolg van betalingsachterstal, tot een absoluut minimum beperken.  

Wanneer de prijzen vooral voor gas (indien geen sociaal tarief) sinds september maal 3 of maal 4 gaan, hoeft het niet te verwonderen dat gezinnen die voorheen net wél zichzelf konden beredderen met één gezinsinkomen, dat nu niet meer kunnen.  

Een groot aandeel van ons cliënteel valt onder de tijdelijke maatregel (tot 31/07/2022) van de overheid in verband met het goedkoopste tarief (sociaal tarief) dat wordt aangerekend bij mensen met VT-statuut (Verhoogde Tegemoetkoming). 20% van de Genkenaren heeft het VT-statuut. Het wegvallen van die maatregel zal zeker impact hebben op termijn. 

Kan de stad Genk infoavonden lanceren waarbij er kan geholpen worden naar het zoeken van een goedkopere leverancier

Dit zit in het reguliere aanbod van onze Dienst Wonen, waar je altijd terecht kan voor ondersteuning bij de VREG-test. In 2022 plannen we extra acties om mee een antwoord te kunnen bieden in deze ‘energie-crisis’. 

Kan stad Genk helpen aan een toelage of bemiddeling bij het opstellen van een afbetalingsplan?

Bemiddeling in facturen en onderhandelen van afbetalingsplannen is uiteraard een tool in de individuele hulpverlening die steeds, en dus niet alleen inzake energie, toegepast wordt.  Daarbovenop wordt sinds 7 februari jl. in het kader van de afrekeningen gas en elektriciteit, extra ingezet op het bereiken van mensen die met hun inkomen net boven de VT-inkomensnorm zitten. Sociaal onderzoek zal verder uitwijzen of er recht is op ondersteuning vanuit de Covid- financiering van de federale overheid, die verlengd werd tot 31 maart 2022. 

Hoeveel euro heeft stad Genk gekregen van het energiefonds van de hogere overheid om mensen hierbij te kunnen helpen?

Het Energiefonds bestaat uit twee onderdelen naar financiering, zoals bepaald in artikel 4 en artikel 6. Artikel 4 gaat over noodzakelijke ondersteuning en sociale en budgettaire begeleiding aan personen die betalingsmoeilijkheden ondervinden, inzonderheid met hun rekeningen voor gas en elektriciteit. Dit wordt dus besteed aan personeelskosten en komt jaarlijks overeen met ongeveer vier VTE.  

Artikel 6 gaat over financiële maatschappelijke steun aan personen waarvan de schuldenlast van die aard is dat zij, ondanks hun persoonlijke inspanningen, hun gas- en  elektriciteitsrekeningen niet meer kunnen betalen. Voor 2022 is het nog niet duidelijk hoeveel we gaan ontvangen. De eerste schijf is toegezegd en bedraagt 43.487,69 euro. In 2020 en 2021 ging het in totaal om 55.413,75 euro (23.618,45 in 2019 en 27.068,75 euro in 2018).  

Wat kan stad Genk nog doen om haar inwoners te helpen bij de energiefactuur?

In samenwerking met Stebo Energiehuis Limburg en de Woondienst van de stad zal OCMW Genk een actieplan uitwerken in functie van de bestrijding van energiearmoede in Genk waar een onderzoek naar overschakeling naar een andere, goedkopere leverancier zeker in vervat zal zitten. 

Een voorlopige schets van de stappen die in onderzoek zijn:  

• De opleiding van eerstelijnswerkers en maatschappelijk werkers van Sociaal Huis Portavida door middel van een eenmalig webinar gegeven door Stebo , met betrekking tot basisinzichten betreffende energie, de energiemarkt, soorten contracten, … en daarnaast ook het informeren van deze basiswerkers over het bestaand aanbod (energiescan, VREG test,…). 
• De verspreiding van informatie op toegankelijk wijze 
• Een verdiepende opleiding over de nieuwe VREG-test voor zij die personen ondersteunen bij het doen van deze test
• Een zitdag door Stebo in Sociaal Huis Portavida ter ondersteuning van cliënten en hulpverleners
• Een maandelijks wijkenergiecafé in de aandachtswijken  waar we tijd maken voor het beantwoorden van vragen, informeren en oriënteren. Dit wordt mee gesteund door het buurtopbouwwerk in samenwerking met de gebiedsgerichte werking in Genk met de mogelijkheid van doorverwijzing naar OCMW Genk bij eventuele nood aan individuele hulpverlening of financiële steun. 

Daarnaast zetten we ook sterk in op het belang van duurzaam renoveren; want ook daarmee kan je heel wat energie besparen.