Mentale gezondheid is een thema dat velen beroert. Wachttijden voor psychologische zorg, verhoogde behoeften sinds de coronacrisis: de media staan er bol van. Zowel de federale als de Vlaamse regering beslisten om bijkomend te investeren in geestelijke gezondheidszorg.
Een psychische stoornis is verschillend van een klacht. Bij een stoornis is het psychisch evenwicht langdurig verstoord met een negatief effect op het functioneren op diverse levensdomeinen, bijvoorbeeld de lichamelijke en psychische gezondheid, werk, sociale relaties, financiën, en staan sociale rollen als partner, ouder/kind, werknemer/ leerling, collega, vriend, buur… komen onder zware druk.
Investeer in geestelijke gezondheidszorg maar dan op een andere manier.
Mensen met een psychische stoornis stellen hulp vaak en te lang uit waardoor de problematiek en dus de zorgbehoefte verergert. De voornaamste reden daarvoor is dat mensen ervan overtuigd zijn dat zij hun problemen “zelf kunnen oplossen”.
Om de noden in de bevolking beter te kunnen beantwoorden komt de ambulante en laagdrempelige gemeenschapsgerichte zorg (in de brede zin van het woord bv. deelname aan het gemeenschapsleven) veel meer op de voorgrond.
Het verbeteren van de toeleiding naar gepaste hulp is de eerste stap. De inschakeling van mobiele wijkwerkers GGZ leidt tot zorgafstemming (tussenkomst gemeenteraad mei 2021).
De mobiele wijkwerkers GGZ gaan op zoek naar kwetsbare mensen die kampen met psychische klachten en die om allerlei redenen onder de radar blijven. Ze werken outreachend, verkennend , proactief, vindplaatsgericht en zo nodig aanklampend. Dit wil zeggen dat ze zelf actief de stap naar de doelgroep zetten, mensen ontmoeten in hun eigen leefomgeving: thuis, op straat en in openbare ontmoetingsplaatsen zoals bijvoorbeeld de dienstencentra en ook via de signalen van sociale media.
Samen met het netwerk uit de wijk en de partners uit de GGZ zorgen zij dat kwetsbare personen de weg naar de juiste zorg vinden. Ze bouwen de eerste fundamenten van een netwerk voor cliënten en volgen dit verder op.
Ze spelen ook een belangrijke rol in het netwerk van hulpverleners en sociale werkingen binnen de wijk.
De interventies zijn laagdrempelig, technisch niet moeilijk, het gaat over skills aanleren met als doel verankering van zorg. De ambulante werking als het ware op het terrein brengen.
Het kader is een trechtersysteem, waar snel geschakeld kan worden op niveau van de zorgvraag.
Mobiele wijkwerkers
Sociale werkers
Psychologen
Psychiater
Naarmate de mobiele wijkwerkers GGZ dieper in de samenleving doordrongen zijn bereiken ze mensen die vroeger door de mazen van het net glipten. Aanklampende en laagdrempelige zorg brengt mensen in beeld die zich lange tijd schuilhielden achter een groezelig gordijn.
Mobiele wijkwerkers GGZ bereiken nieuwe mensen die er vaak slecht aan toe zijn.
Genk zou met de inschakeling van mobiele wijkwerkers GGZ klaar moeten staan om puin te ruimen na de psychosociale neveneffecten van de coronacrisis.
Investeren in het laagdrempeliger en toegankelijker maken van de geestelijke gezondheidszorg is een belangrijke opdracht. In concreto gaat het dan onder meer over het verbeteren van de toeleiding naar gepaste hulp. Initiatieven, zoals het inzetten van mobiele wijkwerkers Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ), dragen hier inderdaad toe bij: ze werken vindplaatsgericht, outreachend en aanklampend. Er wordt niet gewacht tot een persoon met een zorgnood zelf zijn vraag stelt en/of op zoek gaat naar een plaats om deze vraag te kunnen stellen.
In Genk zijn er reeds initiatieven die vanuit deze filosofie worden opgezet of in de toekomst verder uitgerold. Deze initiatieven ontwikkelen een keten van ondersteuning en begeleiding waarbij dat er outreachend en aanklampend gewerkt wordt, er centrale en decentrale meldpunten zijn voor zorgvragers en hulpverleners, er uitgebreide vraagverheldering en gerichte doorverwijzing plaatsvindt. Het gaat over deze initiatieven: