De stad wordt geconfronteerd met een aantal handcarwashes die doorheen de jaren de samenleving ondermijnen, in die zin dat de flex-acties duidelijk maken dat men niet steeds conform de wetgeving exploiteert, er dusdanig oneerlijke concurrentie in de sector ontstaat en het sociaal stedelijk weefsel wordt aangetast. Het protocolakkoord Bestuurlijke Handhaving dat werd opgesteld met o.a. het Openbaar Ministerie voorziet dan ook in het materieel toepassingsgebied dat de sector van handcarwashes op structureel en operationeel niveau moet worden aangepakt.
Het lokaal bestuur heeft de plicht om alle maatregelen te nemen die de openbare orde vrijwaren en garanderen. Het bestuurlijk instrumentarium optimaal inzetten is dan ook noodzakelijk in de uitbouw van de aanpak van ondermijnende criminaliteit, in casu inzake de handcarwashsector, aangezien de openbare orde wordt ondermijnd. De verschillende bestuurlijke controles, of flex-acties, in verschillende steden en gemeenten in de provincie Limburg maken duidelijk dat de handcarwashsector een problematische en kwetsbare sector is. Uit de provinciale flex-actie d.d. 6 februari 2021 blijkt dan ook dat er een overlast- en leefomgevingsproblematiek is en er milieuovertredingen, overtredingen inzake Ruimtelijke Ordening, inbreuken inzake sociale en economische wetgeving, inbreuken inzake de brandveiligheid en inbreuken inzake de vreemdelingenwetgeving zijn.
Een reglement, waarbij een uitbatingsvergunning wordt afgeleverd na een grondig administratief onderzoek, lijkt in dit geval een effectief instrument om de openbare orde en het sociaal weefsel te vrijwaren en garanderen. Het voorgestelde reglement stelt het lokaal bestuur namelijk in staat om een volledig en integer onderzoek te voeren zodoende dat ondermijnende criminaliteit niet wordt gefaciliteerd en er voorkomen wordt dat het sociaal weefsel wordt aangetast alsook economisch oneerlijk voordeel wordt voorkomen. Het uitvoeren van o.a. een grondig moraliteits- en fiscaalrechtelijk onderzoek is noodzakelijk om de informatiepositie van het lokaal bestuur te versterken om op een integere wijze te kunnen oordelen over een vergunningsaanvraag. Daarnaast laat het reglement toe om de handcarwashsector continue op te volgen en te monitoren.
Sinds de bestuurlijke aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit een focus werd in 2011-2012 van de stad Genk, wordt specifiek de sector van de handcarwashes opgevolgd omwille van signalen van o.a. mensenhandel, zwart- en sluikwerk, mensonwaardige werk- en leefomstandigheden, etc. De verschillende bestuurlijke controles, of flex-acties, in de voorbije jaren maken duidelijk dat de handcarwashsector een problematische en kwetsbare sector is, waarbij de kans op ondermijning van de samenleving reëel is en er een negatieve impact is op de carwashsector in het algemeen. Daarnaast zorgen de handcarwashes voor bepaalde vormen van overlast, zoals o.a. inname van openbaar domein, mobiliteitsproblemen en geluidoverlast, en hebben de activiteiten een bepaalde impact op de leefomgeving, zoals o.a. de draagkracht van de buurt.
Recent nog werd uit een provinciale flex-actie d.d. 6 februari 2021, geïnitieerd door stad Genk, duidelijk dat een stedelijk reglement op de handcarwashes noodzakelijk is om de openbare orde te vrijwaren en te handhaven. De voornaamste problemen, naast de overlast- en leefomgevingsproblematiek, waren milieuovertredingen, overtredingen inzake Ruimtelijke Ordening, inbreuken inzake sociale en economische wetgeving, inbreuken inzake de brandveiligheid en inbreuken inzake de immigratiewetgeving.
In het kader van Beleidsdoelstelling 11 ‘Genk investeert in een veilige stad’ is het dan ook sterk aangewezen dat er naast de goed uitgewerkte reactieve werking ook een preventieve aanpak van de sector en bijhorende criminaliteits- en veiligheidsfenomenen komt in de vorm van een reglement.
Een werkgroep, bestaande uit het Veiligheidshuis, de juristen, PZ CARMA, het ARIEC, Afdeling Leefmilieu & Handhaving, Afdeling Economie en Dienst Financiën, heeft verschillende mogelijke instrumenten onderzocht om tot een structurele aanpak te komen. Een reglement, waarin een grondig administratief onderzoek wordt gevoerd, blijkt in de praktijk de meest effectieve werkwijze.
Art. 119 & 119bis van de Nieuwe Gemeentewet van 24 juni 1988.
Het reglement op de handcarwashes met ingang van 1 juli 2021 wordt goedgekeurd.