Als we aan onze mooie Genkse cultuur en stedelijk erfgoed waar we allemaal zo trots op zijn denken, is de begraafplaats waarschijnlijk niet het eerste wat in ons opkomt.
Toch maken historische graven en funerair erfgoed hier ook deel van uit en we vonden het daarom de moeite waard om er een aantal vragen over te stellen.
In 1971 schakelde een nationale wet de eeuwige concessies nl. gelijk aan vijftigjarige concessies, om zo plaats te kunnen blijven creeëren.
In 2021 loopt die periode van 50 jaar af. Gemeenten kunnen beslissen het graf al dan niet op te ruimen als er geen verlenging wordt aangevraagd.
Hoeveel eeuwigdurende concessies lopen af? Wat is het aantal historische graven op de begraafplaats? Bestaat er een inventaris van graven met een Genks historisch belang?
Wat wordt er in Genk gezien als waardevolle graven/grafmonumenten? Welke zijn hiervoor de criteria?
Funerair erfgoed is immers kwetsbaar en redelijk oud dus er stellen zich wel een aantal uitdagingen in het onderhoud en bescherming hiervan.
Wat is in Genk het plan van aanpak voor de begraafplaats en de graven?
In 1971 werd beslist dat eeuwigdurende concessies op de begraafplaatsen niet meer konden. Vele gemeentes hebben in 1971 dan ook alle lopende eeuwigdurende concessies omgezet naar concessies van 50 jaar, te tellen vanaf 1971. Zij hebben nu dus een heel aantal concessies van 50 jaar die samen vervallen.
In Genk werd destijds geopteerd om niet 1971 als startdatum van die 50 jaar te kiezen maar de effectieve startdatum van de toenmalige eeuwigdurende concessie. Dat heeft tot gevolg dat wij in Genk vandaag, 50 jaar na de betreffende wetswijziging, geen grote aantallen hebben van oorspronkelijk eeuwigdurende graven waarvan de concessie vervalt. Dat zit hier verspreid over vele jaren. Doorheen de afgelopen jaren hebben de nabestaanden van deze oude eeuwigdurende concessies de keuze gekregen om de concessie al dan niet verlengen, dit gratis en opnieuw met 50 jaar.
Er bestaat in Genk nog géén inventaris van graven met een Genks historisch belang. Ondanks eerdere pogingen in het verleden om in overleg met alle betrokken diensten hier de nodige aandacht aan te geven, heeft dit nooit geleid tot een inventaris, noch een lijst van criteria. De afdelingen Burgerzaken en de Groendienst onder wiens beheer de begraafplaatsen vallen, hebben sinds een drietal maanden het overleg en de samenwerking naar een hogere frequentie gebracht. Hoe omgaan met funerair erfgoed is één van de elementen die daar op de agenda staan. Het is de intentie om op niet al te lange termijn criteria vast te leggen op basis waarvan bepaald wordt of een graf als waardevol beschouwd wordt.
Inspiratie hiervoor kan gehaald worden bij instellingen voor onroerend erfgoed alsook bij andere gemeenten die reeds een gelijkaardige oefening maakten. Zo zal ook onze dienst erfgoed en de IOED (de Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst) hierbij aangesproken en betrokken worden voor verdere ondersteuning.
Waarschijnlijk gaan criteria alleszins te maken hebben met de overledene zelf (kunstenaars, mensen die een belangrijke rol gespeeld hebben in de economische geschiedenis van Genk, …), de gebeurtenis waardoor de overledene gestorven is (bv. oorlogsgraven, slachtoffer van grote stakingen, …) en het grafmonument.
Ook de wijze waarop dit verder aangepakt en uitgewerkt moet worden, is nog in onderzoek. Er zal bekeken worden of dit stapsgewijs gedaan zal worden dan wel in één grote inventarisatie; of er een samenwerking mogelijk is met vrijwilligers; of we ons hierin gaan laten bijstaan door externen of niet; en of we zelf gaan instaan voor het onderhoud of dat een systeem van meter/peterschap een optie zou zijn.
di 23/02/2021 - 14:25