2021_IP_00032 - Interpellatie van raadslid Nawal Farih: Corona-armoede

Hoeveel subsidies heeft onze stad ontvangen om de ouderen en kwetsbaren te ondersteunen? Welke acties heeft onze stad ondernomen om deze steun om te zetten in de praktijk?

Zowel vanuit de Vlaamse als vanuit de federale overheid werden er naar aanleiding van de COVID-19-crisis subsidies toegekend aan de OCMW's in functie van armoedebestrijding. In totaal gaat het voor Genk over een bedrag van 984.632,43 euro. 

De middelen zijn o.a. gebruikt voor lokaal armoedebeleid, voedselhulp, huisvesting en noodwoningen, energie, gezondheid, psychosociale hulp en welzijn, kinderarmoede, digitale ondersteuning, het verhogen van koopkracht, het opvangen van daklozen, steun aan ouderen, materiële steun en zo meer. 

U kan het volledige overzicht in de uitgeschreven antwoorden op de vragen – en dus ook in het verslag – terugvinden 

OVERZICHT CORONA-SUBSIDIES
 Zowel vanuit de Vlaamse als vanuit de federale overheid werden er naar aanleiding van de COVID-19-crisis subsidies toegekend aan de OCMW's in functie van armoedebestrijding.

In totaal gaat het voor Genk over een bedrag van € 984.632,43.

Dit bedrag is als volgt verdeeld en ingezet:

 Federaal

 Middelen voor voedselhulp: gewijzigd KB van 24 juni 2020 bij KB van 31 maart 2020 

• € 22.292,00 voor Genk te gebruiken tot 31/12/2020.
• Deze zijn gebruikt voor de aankoop voor voedselbonnen via Monizze en Sodexo voor gebruikers van het OCMW. De middelen zijn volledig uitgegeven in 2020.
• Hiermee zijn 250 gezinnen geholpen.
• Dit systeem werd positief beoordeeld. Het betekent een reële steun in functie van een basisbehoefte voor de gezinnen die getroffen zijn door de corona-crisis. Het voordeel van de voedselbonnen is dat cliënten hun autonomie bewaren en zelf kunnen beslissen welke voedingsmiddelen ze aankopen en waar ze dit doen, dit wordt als een grote meerwaarde ervaren.
• 10 december 2020 werd via een wijzigingsbesluit (KB) nog een extra bedrag van € 22.292,00 toegekend aan OCMW Genk te besteden tot eind juni 2021. Hiermee worden opnieuw voedselbonnen aangekocht bij Sodexo voor cliënten die hier nood aan hebben. In een eerste bestelling begin maart werd reeds € 15.860,00 uitgegeven, waarmee opnieuw 168 personen of gezinnen worden verder geholpen.

Totaalbudget: € 44.584,00

COVID-19-steun: KB van 30 december 2020 tot wijziging van het KB van 13 mei 2020

• € 427.198,00 voor Genk voor steun in één van de 8 voorziene categorieën: huisvesting, energie, psychosociale hulp, gezondheid, digitale toegankelijkheid, financiële hulp onbetaalde facturen, basisbehoeften en kinderarmoede. Deze steun is bestemd voor diegenen die een deel van hun inkomen verloren of verliezen, die geconfronteerd worden met extra uitgaven, zelfstandigen, flexijobs, jobstudenten, artiesten,... 
• De bedoeling van deze middelen is om ook die mensen te bereiken die in normale omstandigheden niet de stap naar het OCMW zouden moeten zetten en waar we nu met de nodige ondersteuning kunnen voorkomen dat deze mensen in structurele armoede terecht komen. 
• Eind februari – begin maart werd hierover breed gecommuniceerd naar de bevolking via artikels in de 3600, perstekst, flyer, sociale media,…
• Deze middelen worden momenteel reeds in de aangegeven steuncategorieën gebruikt door de sociale dienst en zijn nog tot eind 2021 inzetbaar. Er wordt nog bekeken om deze middelen ook in collectieve acties van rechtentoekenning in te zetten in 2021. Huidige stand van zaken uitgaven:

2020 + 2021        

Covid19 - andere levensnoodzakelijke behoeften        2.489,98

Covid19 - betalingsachterstand                                     5.337,77

Covid19 - digitale ondersteuning                                 10.869,73

Covid19 - energie                                                          9.680,76

Covid19 - gezondheid                                                   2.904,60

Covid19 - huisvesting                                                  14.336,02

Covid19 - psychosociale hulp                                        1.318,31

Covid19 – kinderarmoede                                                 500,00

TOTAAL                                                                        47.437,17

• € 74.296,00 voor personeel- en werkingskosten: 1 FTE maatschappelijk werk.

Subsidie psychologisch welzijn: KB van 24 december 2020

• € 37.148,00 voor Genk te gebruiken van 1/12/2020 tot 31/12/2021.
• Deze subsidies kunnen gebruikt worden voor het verbeteren van het psychologisch welzijn van de gebruikers van het OCMW of voor het bevorderen van de kennis en toepassing van de gezondheidsmaatregelen in het kader van COVID-19.
• Deze middelen zullen ingezet worden in het experimenteel project Kruispunt als toegangspoort tot de geestelijke gezondheidszorg door de inzet van personeel vanuit het OCMW te verhogen van 20% naar 50% en door extra publiciteit te maken. Daarnaast wordt er ook gedacht aan het organiseren van een psychologisch consult waarop maatschappelijk werkers beroep kunnen doen om cliëntsituaties te bespreken. Tenslotte wordt er ook bekeken of het aanbod aan geestelijke gezondheidszorg moet versterkt worden en of er nog drempels kunnen weggenomen worden (bv. locatie consultaties). Een uitgewerkt voorstel wordt ter goedkeuring voorgelegd aan het Vast Bureau.

Vlaams

Consumptiebudget voor kwetsbare doelgroepen: BVR van 10 juli 2020 

 € 206.127,63 voor Genk te gebruiken tot 31/12/2021

• Bedoeling van het consumptiebudget is om de koopkracht te verhogen bij kwetsbare gezinnen én de lokale economie een impuls te geven.
• Deze middelen worden in Genk ingezet voor koopkrachtverhoging door 15 euro extra te voorzien voor mensen met VT-statuut als aanvulling op de 45 euro via de 'Doe es Genk'-waardebon. De inwoners met VT statuut ontvingen half januari een brief met informatie. De 15 euro werd eind januari opgeladen op de Doe-es-Genk-kaart. Hiermee zijn deze middelen volledig besteed.

Subsidie aan lokale besturen voor lokaal armoedebeleid: Decreet van 19 juni 2020

• € 195.278,80 voor Genk te gebruiken tot 31/12/2021
• Deze bijkomende financiering is bedoeld om de lokale besturen in staat te stellen de uitdagingen op het vlak van lokale armoedebestrijding ten gevolge van de COVID-19-pandemie aan te gaan. De subsidie is aan te wenden ter ondersteuning van kwetsbare doelgroepen en/of in te zetten in het lokaal sociaal beleid, al dan niet in samenwerking met lokale partners.
• Deze middelen worden in Genk als volgt besteed:

1. Noodwoningen voor daklozen tijdens COVID-19-crisis: € 30.000,00 voor huur en inrichting noodwoningen waarvan € 18.000,00 in 2020 en €12.000,00 in 2021.

Tijdens de lock-down-periode in het voorjaar is er alles aan gedaan om te zorgen dat er zo weinig

mogelijk dak- en thuislozen in Genk zouden zijn. Gezien de opvangmogelijkheden bij CAW Limburg door Corona ook beperkt waren, is er extra ingezet op noodwoningen. Het aantal is van 4 naar 10 gegaan. We willen deze 10 noodwoningen aanhouden o.a. in geval er noodzaak is tot het in quarantaine plaatsen van dak- of thuislozen of in het geval er besmettingen worden vastgesteld in de opvang van CAW.

2. Opvang daklozen door Muna (het Steger): € 15.000,00 als werkingsmiddelen voor Muna,  waarvan €5.000,00 in 2020 en € 10.000,00 in 2021. Muna organiseert i.s.m. CAW, Katarsis, LISS en het Veiligheidshuis 4 keer per maand kookactiviteiten (samen koken en eten) voor o.a. dak- en thuislozen. Ook tijdens de lock-downperiode zijn deze activiteiten blijven doorgaan. Muna heeft hiervoor geen structurele financiering. Gezien de meerwaarde van dit initiatief willen we dit ook een financieel ruggensteuntje geven.

3. Vincentius: € 20.000,00 voor aankoop extra voedsel door Vincentius, waarvan €10.000,00 in 2020  en € 10.000,00 in 2021.

 De EU-voedselverdeling is verlaagd gezien de voorraden over meer landen worden gespreid.

Daarnaast staat Vincentius voor heel wat extra uitdagingen en cliënten n.a.v. de COVID-19-pandemie. Vandaar dat we hun inspanningen willen versterken met een budget voor de aankoop van

extra voedsel.

4. De Sfeer vzw: € 20.000,00 voor de renovatie van de sanitaire ruimte van de Sfeer i.f.v. wasgelegenheid voor dak- en thuislozen in 2021.

 De Sfeer houdt tijdens de COVID-19-crisis haar sanitaire ruimte open om wasgelegenheid te bieden aan dak- en thuislozen. De sanitaire ruimte is toe aan renovatie. Hiervoor willen we budget voorzien.

5. Pro-actieve contacten en rechtenonderzoek: € 60.278,80 voor inzet extra maatschappelijk  werker i.f.v. bereiken en begeleiden van nieuwe doelgroepen n.a.v. COVID-19-crisis door de sociale  dienst van het OCMW in 2021.

Nog voor de informatiecampagne rond de covid-steun zagen we dat het aantal intakes binnen het OCMW sterk toeneemt. Voor heel 2020 gaat het ongeveer over een kwart meer intakes.

Als we kijken naar het aantal mensen dat recht heeft of heeft gehad op tijdelijke werkloosheid (8.753) of overbruggingsrecht voor zelfstandigen (2044), kunnen we verwachten dat deze stijging zich nog zal doorzetten na de infocampagne van eind februari/begin maart om de mensen te bereiken die niet tot het gewoonlijke doelpubliek van het OCMW behoren. De middelen die door de federale overheid voorzien zijn voor personeelskosten (€ 74.296,00) volstaan niet om deze nieuwe instroom te kunnen opvangen. We willen de sociale dienst dan ook versterken met een extra maatschappelijk werker om deze toestroom de baas te kunnen.

6. Materiële noden: € 50.000,00 om tegemoet te komen aan dringende materiële noden die zich  aandienen n.a.v. de corona-crisis zoals de nood aan digitale ondersteuning waarvan € 20.000,00 in  2020 en € 30.000,00 in 2021.

Door de COVID-19 crisis zijn de noden rond digitale ondersteuning bij kinderen en jongeren, maar ook bij volwassenen extra duidelijk geworden. Om volop te kunnen inzetten op deze zo noodzakelijke digitale ondersteuning willen we deze Vlaamse middelen ook gebruiken om deze gezinnen minstens van één laptop met de nodige omkadering (vorming en individuele begeleiding te kunnen voorzien.

Wat materiaal betreft, hebben we voor 2020 volgende resultaten behaald: 

• Centraal meldpunt ‘digitaal leren’ (voorjaar 2020)
  • 257 gezinnen laptop
  • 17 internetaansluiting
  • 792 kinderen bereikt
• Najaar 2020: vereenvoudigde aanvraag ‘1 laptop per gezin’ voor OCMW-cliënteel
  • Criteria: financieel, doelstelling
  • 112 tussenkomsten: 69 kinderen, 43 volwassenen
  • Maximaal gebruik subsidies + eigen middelen
• Individuele tussenkomst via COVID-steun

Ook in 2021 lopen de OCMW-tussenkomsten voor een laptop verder via de Vlaamse middelen en de COVID-steun.

Daarnaast is ook een samenwerking met BEEGO opgestart voor computerhulp aan huis met digicheques. In eerste instantie werden er 100 digicheques aangekocht die ter beschikking gesteld worden aan OCMW-cliënten met nood aan individuele ondersteuning. Als de noden meer omvattend zijn, wordt er doorverwezen naar vormingsmogelijkheden bij onder andere Basiseducatie.

Acties naar ouderen zonder subsidies van de overheid

Vanuit de lokale dienstencentra:

• Afhaalmaaltijden (kans voor de mensen tot een babbel, vinger aan de pols)
• Belacties (DC bezoekers, DC vrijwilligers, mantelzorgers, MMC leden,…)
• Belgezel (wekelijks dezelfde mensen die opgebeld worden door vrijwilligers)
• 1 op 1 gesprekken
• Haagbezoeken (met uitdelen van knutselwerkjes, opdrachten, … die ze nadien dan inleveren)
• Huisbezoeken maatschappelijk werkers
• …

Vanuit dienst sociaal welzijn:

• Genk helpt en verbindt: vrijwilligers doen boodschappen voor mensen, sturen hen kaartjes, brieven en e-mails, bellen en videobellen met elkaar, zijn wandelbuddy, … We zijn ermee gestart in maart 2020 en zien dat er heel wat duurzame relaties zijn uitgebouwd tussen mensen die elkaar voordien niet kenden. Cijfers: 905 vrijwilligers stonden klaar. Er vonden 861 acties plaats.
• Genk belt: stadspersoneel belt naar de Genkse 75-plussers om te vragen hoe het met hen gaat, hen een hart onder de riem te steken en hulp of ondersteuning te bieden waar nodig. Er wordt gericht doorverwezen bij zorg- en hulpvragen. Cijfers: er werden tot heden 4627 telefoons gedaan (aantal bereikte 75-plussers is hoger aangezien koppels als 1 persoon genoteerd worden).
• Communicatie: coronaflyer naar alle 60-plussers met aanbod van Genk helpt en verbindt, artikels in de Horizon, affiches in het straatbeeld, …
• Uitdaging adviesraad 55+ en jeugdraad ‘Mijn warm Genk’ met de bedoeling om mensen een leuke, uitdagende bezigheid te bieden tijdens de wintermaanden.
• Ondersteuning medioren/seniorenverenigingen: heel wat verenigingen zijn zeer actief in coronatijden, o.a. raam/deurbezoeken, wekelijkse nieuwsbrief, dagelijkse quiz, telefooncirkels, … en houden zo contact met hun leden, ook ter preventie van eenzaamheid. Deze verenigingen kregen in 2020 een extra coronasubsidie (50% van de jaarlijkse werkingssubsidie) voor de extra kosten die ze hebben.