Terug
Gepubliceerd op 22/10/2020

2020_IP_00076 - Interpellatie van raadslid Gaby Colebunders: 17 oktober dag van de armoede: duurzaamheid, respectvol samenleven en meer sociale gelijkheid en minder armoede: alles kan beter: ook in Genk.

Gemeenteraad
di 20/10/2020 - 20:15 Digitale vergadering - https://www.genk.be/gemeenteraadlive
Behandeld

Samenstelling

Aanwezig

Tom Arts, Wim Dries, Anniek Nagels, Kathleen Parthoens, Erhan Yilmaz, Alessandro Cucchiara, Toon Vandeurzen, Michael Dhoore, Yilmaz Kurtal, Ria Grondelaers, Geert Swartenbroekx, Erik Gerits, Chris Janssens, Mehmet Kayacan, Marleen Vrancken, Lotte Trippaers, Yasin Kilic, Geert Reyskens, Mustafa Harraq, Sara Roncada, Ivo Schoonheere, Zuhal Demir, Jan Bergmans, Nawal Farih, Laura Olaerts, Cansu Pinarci, Jasper Olaerts, Meryame Kitir, Karel Kriekemans, Danny Kerkhofs, Stefano Ghiro, Sabine Hoeven, Sabrina Cavaliere, Chantal Coppens, Gaby Colebunders, Anna Boey, Rina Simons, Cindy Machiels, Hilde De Wilde

Verontschuldigd

Annita Laporte

Secretaris

Hilde De Wilde

Voorzitter

Tom Arts
2020_IP_00076 - Interpellatie van raadslid Gaby Colebunders: 17 oktober dag van de armoede: duurzaamheid, respectvol samenleven en meer sociale gelijkheid en minder armoede: alles kan beter: ook in Genk. 2020_IP_00076 - Interpellatie van raadslid Gaby Colebunders: 17 oktober dag van de armoede: duurzaamheid, respectvol samenleven en meer sociale gelijkheid en minder armoede: alles kan beter: ook in Genk.

Motivering

Indiener(s)

Gaby Colebunders

Gericht aan

Tom Arts

Tijdstip van indienen

do 15/10/2020 - 11:56

Toelichting

Eind september werd er in de Vlaamse regering het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding (VAPA) goedgekeurd. Volgens het Netwerk tegen Armoede werden hierin weinig structurele maatregelen geformuleerd die werkelijk het verschil zouden maken en werd de nadruk vooral gelegd op de individuele verantwoordelijkheid van mensen. Maar gelukkig hebben we in Genk het meerjaarplan 2020-2025 waarin duurzaamheid, respectvol samenleven en meer sociale gelijkheid en minder armoede de topprioriteiten zijn. Terecht zal met de coronacrisis ook sommige ambities van het meerjarenplan nog wat scherper bijgesteld moeten worden.

We maken ons zorgen over een aantal structurele maatregelen die ook niet voorkomen in het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding. Met de coronacrisis is er terecht veel aandacht gegaan naar het inkomensverlies door tijdelijke sluiting of verminderde activiteit van bedrijven. Maar voor al wie vóór de crisis moest rondkomen met een te laag inkomen, voor deze groep van mensen, blijven de structurele maatregelen achter. Sommige tijdelijke beschermingsmaatregelen, zoals betalingsuitstel voor facturen, waren voor hen niet toegankelijk of zijn intussen weer afgebouwd. Nochtans is die groep mensen financieel extra getroffen door verhoogde uitgaven tijdens de lockdown.

Volgens HLN van 26/9 "ziet het Netwerk in het VAPA een gemiste kans om 'in de portemonnee' van deze mensen écht een verschil te maken. "Vlaanderen moet meer investeren in betaalbaar wonen (via uitbreiding en versterking van de huursubsidie en huurpremie), het bouwritme van sociale woningen verhogen, de toegang tot sociale huur verbeteren en huurprijzen betaalbaarder maken, sociale toeslagen in het Groeipakket versterken, financiële drempels en stijgende schoolkosten wegwerken (door een gedifferentieerde maximumfactuur in het secundair onderwijs).

Vragen: 

  • Kunnen we als stad eindelijk werk maken van het doorvoeren van automatische toekenning van rechten? We hebben dat vorig jaar ook al gevraagd. Op de website van stad Genk zou niet mogen staan: "elke Genkenaar kan een rechtenonderzoek aanvragen". Er zou moeten staan: "Elke Genkenaar krijgt vanaf nu automatisch een onderzoek naar zijn rechten en indien hij daarvoor in aanmerking komt, dan worden zijn rechten automatisch toegekend zonder dat hij daarvoor een aanvraag moet doen. Elke Genkenaar wordt hierbij van elke stap op de hoogte gehouden, desnoods met een huisbezoek."
  • In het verleden hebben we er ook voor gepleit om de doelgroep die recht hadden op gratis vuilniszakken of de premie voor nutsvoorzieningen uit te breiden naar meerdere kwetsbare groepen, maar dat zag het stadsbestuur toen niet zitten. De armoede in Genk zal niet afnemen, wij denken dat een uitbreiding van de doelgroep een noodzaak is.
  • In 2019 hebben 154 gezinnen een kinderrechtenonderzoek gekregen. Bijna 1 op 3 kinderen wordt in Genk in armoede geboren. De stad wil het kinderrechtenonderzoek doen voor alle gezinnen waar een kindje geboren wordt. Hoeveel gezinnen hebben we nog te gaan en hoeveel gezinnen willen we bereiken met zo een kinderrechtenonderzoek per jaar?
  • En wat met het kinderrechtenonderzoek voor gezinnen waar al kinderen geboren zijn? Hoe gaan we hier de meest kwetsbare gezinnen opsporen en ondersteunen? Hoeveel van die gezinnen hebben we nog te gaan en hoeveel gezinnen willen we bereiken met zo een kinderrechtenonderzoek per jaar?
  • Hoeveel meer leefloners kent de Stad Genk sinds de coronacrisis?
  • Bij hoeveel gezinnen hebben we het afsluiten van water, elektriciteit of gas helpen voorkomen het afgelopen jaar? En bij hoeveel gezinnen niet.
  • "Lezen op het plein" waarbij de bib een leesplein buiten heeft gecreëerd is een leuk idee, maar wat is er gebeurd naar de daklozen toe die deze plaats gebruikten als ontmoetingsplaats? Is er met hen overleg gepleegd? Hebben ze een andere thuishaven gekregen waar ze kunnen samenkomen?
  • Tot en met 2019 begeleidde het werkstation jaarlijks gemiddeld 300 Genkse werkzoekenden, van wie er 100 naar een opleiding of voortraject bij eeen werkgever. Wat is er met die 200 anderen gebeurd? En hoeveel Genkse werkzoekenden wil het Werkstation in 2020 begeleiden, rekening houdende met de coronacrisis die voor minder tewerkstellingskansen zorgt? Hoe ziet de stad dit concreet?
  • Wanneer gaat de stad Genk eindelijk meer gronden ter beschikking stellen van Nieuw Dak om meer sociale woningen te installeren? Erfpacht, socialehuur- en koopwoningen promoten is de nadruk leggen op het initiatief van de privémarkt. Met de coronacrisis weten we dat mensen gemakkelijker hun job verliezen en dat mensen ook vlugger op straat komen te staan. Sociale woningen bieden eigenlijk hierop het beste antwoord.

Bespreking

Antwoord

Kunnen we als stad eindelijk werk maken van het doorvoeren van automatische toekenning van rechten? 

In Genk zijn heel wat burgers met voldoende zelfstandigheid en zelfredzaamheid om rechten zelf op te volgen en uit te putten. Als lokale overheid willen wij iedereen informeren en ondersteunen. We richten ons wel in de effectieve ondersteuning op de meest kwetsbaren burgers, want het is vooral daar dat we armoederisico’s willen tegen gaan. 

 

We beschikken daarbij over diverse instrumenten om zoveel mogelijk mensen in onder-bescherming te detecteren. Denk maar aan het kinderrechtenloket, lokale adviescommissies en zo meer. Armoedesignalen detecteren doen we vooral via achterstallen in huishuur, energie en water. Zo detecteren we niet alleen de risicosituaties; het geeft ons ook mogelijkheid het gezinsbudget te versterken door het verder uitputten van rechten. Bovendien krijgen we in deze Corona-tijdens lijsten die gebruikt worden om specifieke doelgroepen te informeren en te contacteren in hun rechtenonderzoek. 

 

Heel wat rechten zijn vandaag de dag nog niet geautomatiseerd en situeren zich op Vlaams en Federaal niveau, maar we nemen zelf wel deel aan fora om de mogelijkheden van automatisatie verder mee te kunnen ontwikkelen. 

Hoeveel gezinnen hebben we nog te gaan en hoeveel gezinnen willen we bereiken met zo een kinderrechtenonderzoek per jaar?

Ondanks de coronacrisis met beperkte fysieke contacten staat de teller op 107 kinderrechtenonderzoeken. In totaal wordt het aantal kansarme geboortes geschat op 160. De geboortepremie wordt bedeeld in Campus O3. Personen die we niet bereiken worden gecontacteerd, indien mogelijk met een huisbezoek. 

En wat met het kinderrechtenonderzoek voor gezinnen waar al kinderen geboren zijn? Hoe gaan we hier de meest kwetsbare gezinnen opsporen en ondersteunen? Hoeveel van die gezinnen hebben we nog te gaan en hoeveel gezinnen willen we bereiken met zo een kinderrechtenonderzoek per jaar?

De aanwezigheid van het kinderrechtenloket op de drie locaties van de huizen het kind zorgen voor een breder bereik. Daarnaast is er gezinsondersteunend veel gebeurd. Denk maar aan voedselbonnen voor 218 personen/gezinnen, 900 spel- en leerpaketten voor in totaal 1.600 kinderen, 90 laptops via de scholen geleverd en 204 laptops rechtstreeks aan gezinnen. Ook de methodiek van huisbezoeken is tijdens corona op verschillende fronten gebruikt, uiteraard steeds met het in acht nemen van de veiligheidsmaatregelen. 

Hoeveel meer leefloners kent de Stad Genk sinds de coronacrisis?

Zie grafiek in bijlage.

Bij hoeveel gezinnen hebben we het afsluiten van water, elektriciteit of gas helpen voorkomen het afgelopen jaar? En bij hoeveel gezinnen niet?

Voor water gaat het in 2019 over 263 gezinnen en tellen we tot eind augustus 2020 109 gezinnen. De LAC’s van De Watergroep zijn blijven doorlopen tijdens de lockdown-periode. We zien als gevolg van de lockdown voorlopig geen betekenisvolle stijging van het aantal aangemelde dossiers, noch van de aangemelde achterstallige bedragen.

Dient wel vermeld dat volgens de LAC-regelgeving, een dossier maar voor het LAC gebracht kan worden indien er verscheidene onbeantwoorde aanmaningen werden verstuurd én een onbetaalde jaarafrekening deel uitmaakt van het achterstallige bedrag. Mogelijks zullen in de komende maanden wél dus nog dossiers opduiken die rechtstreeks in verband te brengen zijn tot de lockdown en het inkomensverlies. We zijn niet op de hoogte van eventuele effectieve afsluitingen. Mocht zich dat toch voordoen, doen wij er alles aan om deze primaire behoefte te garanderen. Zo ook voor wat energie betreft.

 

Voor elektriciteit gaat het over 189 gezinnen in 2019 en in 2020 voorlopig 78 gezinnen. 

In het tweede kwartaal van 2020 is geen enkel LAC Fluvius doorgegaan. Dit werd reeds in januari 2020 – dus nog voor Corona – aangekondigd omwille van de integratie van de informaticasystemen van Infrax & Eandis tot Fluvius. In september heeft er wel een LAC Fluvius plaatsgevonden. De gegevens hiervan lijken momenteel te beperkt om hier reeds grote conclusies aan te verbinden. 

 

"Lezen op het plein" waarbij de bib een leesplein buiten heeft gecreëerd is een leuk idee, maar wat is er gebeurd naar de daklozen toe die deze plaats gebruikten als ontmoetingsplaats? Is er met hen overleg gepleegd? Hebben ze een andere thuishaven gekregen waar ze kunnen samenkomen?

Zoals je weet zetten we al een aantal jaren in op de daklozen in Genk vanuit onze Dienst Veiligheidshuis en het straathoekwerk. We hebben inderdaad vastgesteld dat deze personen zich steeds minder in de buurt van de bibliotheek begeven. We hebben momenteel geen zicht waar ze zich bevinden. Als de maatregelen het toelaten, starten we in november opnieuw onze winteropvang Crème Brûlée op, waar we hen en anderen zeker opnieuw zullen opvangen. 

Tot en met 2019 begeleidde het werkstation jaarlijks gemiddeld 300 Genkse werkzoekenden, van wie er 100 naar een opleiding of voortraject bij eeen werkgever. Wat is er met die 200 anderen gebeurd? En hoeveel Genkse werkzoekenden wil het Werkstation in 2020 begeleiden, rekening houdende met de coronacrisis die voor minder tewerkstellingskansen zorgt? Hoe ziet de stad dit concreet?

In 2019 waren er 345 aanmeldingen van werkzoekenden. 150 daarvan kwamen voor algemene basisdienstverlening. Voor de andere 195 werd een individuele trajectbegeleiding opgestart. Daarvan zijn er momenteel 113 aan het werk, volgen er 12 een opleiding en volgend 51 personen een voortraject in tewerkstellingsprojecten.
 Er blijven dus nog 19 werkzoekenden over. Uiteraard worden zij verder opgevolgd in individuele trajectbegeleiding, tenzij betrokkene zelf afhaakt (door gebrek aan motivatie of andere randvoorwaarden). 

Voor 2020 tellen we tot heden 223 aanmeldingen. Daarvan startten er 178 in trajectbegeleiding. Reeds 60 daarvan zijn aan het werk, 26 in opleiding en 57 in voortraject. De overige 35 personen worden verder begeleid. 

De daling in aanmeldingen is wellicht te verklaren door de sluiting van het Werkstation in de lockdown (16 maart tot 25 mei). Onze dienst zet de komende tijd ook verder in op initiatieven als een mini-online-jobbeurs, een coronaveilige infosessie bij HP Pelzer, coronaveilige voortrajecten (SlagKracht.net, SlagKracht en VIA VIA.ned) en opleidings-/tewerkstellingsprojecten in samenwerking met IN-Z, Sodexo/Toermalien en PlastiQ.

Wanneer gaat de stad Genk eindelijk meer gronden ter beschikking stellen van Nieuw Dak om meer sociale woningen te installeren? 

Stad Genk stelt momenteel al gronden ter beschikking. Zo is er een grondruil voorzien, zodat Nieuw Dak op stadsgrond in RUP Richter (28 WE) en in BPA Oude Hoeve (circa 20 WE) een sociaal woonaanbod kan voorzien. Ook op de Welzijnscampus stelde de stad Genk (via het OCMW, dat de gronden aan Landwaarts verkocht, dat op zijn beurt grond ter beschikking stelde aan Nieuw Dak) grond ter beschikking aan Nieuw Dak (42 WE) en Landwaarts (66 WE). Deze projecten werden zo ook opgenomen in het 2010 en 2017 reeds goedgekeurde woonbeleidsconvenant. Naast de vermelde 97 woningen zijn er nog eens 104 in voorbereiding. Eind 2020 volgt een nieuwe oproep om het convenant verder aan te vullen en te vernieuwen. Bij de evaluatie zal de stad bekijken of er eigen gronden zijn die in aanmerking komen voor een sociaal woonaanbod. 

Instrumenten als erfpacht, sociale koopwoningen, SVK verhuur, sociale huur,… zijn nodig om de instroom in de woonmarkt voor verschillende doelgroepen mogelijk te maken. Sociale huurwoningen bouwen kost tijd. Ondertussen is de private huur ook nodig om voor deze doelgroep om in hun woonbehoefte te voorzien. Daar is de druk ook hoog, zodat we ook op extra private huur moeten inzetten. Ook sociale koop is nodig: doorstroming vanuit de sociale huur naar sociale koop is belangrijk, om nieuwe capaciteit binnen sociale huur te voorzien. Al deze segmenten interageren. Daarom is het nodig op deze verschillende segmenten in te zetten. 

di 20/10/2020 - 17:10