Terug
Gepubliceerd op 19/11/2021

2021_IP_00090 - Interpellatie van raadslid Gaby Colebunders: PFAS-vervuiling in Genk

Gemeenteraad
di 16/11/2021 - 20:15 www.genk.be/gemeenteraadlive
Behandeld

Samenstelling

Aanwezig

Tom Arts, Voorzitter; Wim Dries; Anniek Nagels; Kathleen Parthoens; Erhan Yilmaz; Alessandro Cucchiara; Toon Vandeurzen; Karel Kriekemans; Yilmaz Kurtal; Ria Grondelaers; Geert Swartenbroekx; Michael Dhoore; Annita Laporte; Erik Gerits; Chris Janssens; Mehmet Kayacan; Marleen Vrancken; Lotte Trippaers; Yasin Kilic; Geert Reyskens; Mustafa Harraq; Sara Roncada; Ivo Schoonheere; Zuhal Demir; Jan Bergmans; Nawal Farih; Laura Olaerts; Cansu Pinarci; Jasper Olaerts; Meryame Kitir; Danny Kerkhofs; Stefano Ghiro; Sabine Hoeven; Sabrina Cavaliere; Chantal Coppens; Gaby Colebunders; Anna Boey; Rina Simons; Cindy Machiels; Hilde De Wilde

Secretaris

Hilde De Wilde

Voorzitter

Tom Arts, Voorzitter
2021_IP_00090 - Interpellatie van raadslid Gaby Colebunders: PFAS-vervuiling in Genk 2021_IP_00090 - Interpellatie van raadslid Gaby Colebunders: PFAS-vervuiling in Genk

Motivering

Indiener(s)

Gaby Colebunders

Gericht aan

Tom Arts

Tijdstip van indienen

wo 10/11/2021 - 09:05

Toelichting

Achtergrondsituatie

In juni van dit jaar (HLN 21/06/2021) konden we lezen in de krant dat de brandweerzone Oost-Limburg en Genk een lijst maakten van de terreinen die mogelijk vervuild zijn door PFAS. De Vlaamse regering kijkt naar de lokale besturen om alle terreinen in kaart te brengen die mogelijk vervuild zijn door PFAS<https://www.hln.be/binnenland/preventieve-maatregelen-voor-sites-waar-pfos-normen-mogelijk-overschreden-worden-eet-groenten-uit-de-tuin-met-mate-laat-kinderen-niet-op-terrein-spelen~a8d6b491/> tegen 15 juli van dit jaar. In Genk zouden er zo tientallen locaties zijn, waarvan er nog enkele worden gebruikt. Het zou gaan om oa textielbedrijven en vroegere wasserijen. Een ander voorbeeld waren de  oefenterreinen van de brandweer of een plek waar een industriële brand heeft gewoed. 

In Genk deelt men deze lijst op in 2 categorieën: de locaties met een beperkte kans op een PFAS-vervuiling en de locaties met een groter risico op een PFAS-vervuiling. De plekken waar vroeger een droogkuis was of is, zoals in shopping 1 de vroegere droogkuis, behoort tot de 1ste categorie, Ook bedrijven in textielbehandeling, lak- en verfindustrie en de foto-industrie behoren tot die categorie. Bij categorie 2 gaat het om industriegebieden. Het gaat dan om grotere bedrijven in de galvanische industrie, zoals Aperam of het vroegere Ford Genk. 

In het totaal zou het om tientallen locaties gaan. Op sommige van die locaties is de activiteit nog bezig, terwijl elders de activiteiten er ooit hebben plaatsgevonden. 

https://www.hln.be/genk/brandweerzone-oost-limburg-en-genk-lijsten-terreinen-op-die-mogelijk-vervuild-zijn-door-pfas-tientallen-locaties~a2aa0107/

De 2 plaatsen in Genk met PFAS-vervuiling en die dus zeker goed bekend zijn bij het stadsbestuur, zijn de  brandweerkazerne op C-Mine en het PLOT (politie/brandweerschool) in de Marcel Habetslaan, Zwartberg. Nu zouden de bewoners die in een perimeter van 100m wonen, een brief hebben gekregen, met het gekende refreintje , met "no regret mesures". Hierbij wordt de verantwoordelijkheid volledig bij de bewoners gelegd. Ze mogen geen groenten kweken, geen eieren van de kippen... Ze moeten zelfs de eieren weggooien bij het grof vuil!!! Het mag niet meer bij het keukenafval. Die mensen zijn echt boos en verontwaardigd. Ze krijgen zo'n brief in de bus, zonder dat er iemand ook maar enige verantwoordelijkheid opneemt voor hen. Die 100 m regel is ook niet nieuw. Vroeger in Genk- Zuid is dit nog gebeurd. Op die manier zijn er nauwelijks mensen die "verontrust" worden, terwijl ondertussen iedereen weet dat PFAS zich zéér ver kunnen verspreiden eens ze in het milieu terechtkomen. 

Vragen:  

  • Graag zouden we de volledige lijst bekomen van plaatsen die mogelijks verontreinigd zijn door PFAS. 
  • Graag willen we weten per plaats: hoe groot is de concentratie van PFAS in en aan de grond?
  • Wat is de procedure ivm metingen, kennisgeving aan de bevolking en opvolging?
  • Welke bewoners die in de buurt wonen van die "tientallen mogelijks vervuilde plaatsen" hebben zo een brief van stad Genk gekregen met te nemen maatregelen? Gaat het enkel om de bewoners rond de brandweerkazerne en het PLOT voorlopig?
  • Gaan jullie enkel het volstrekt wettelijke aanhouden van 100 m rond de plaatsen waar men weet heeft van de aanwezigheid van PFAS?
  • Wordt er bij de inwoners die in de perimeter wonen een bloedanalyse gedaan?

Bespreking

Antwoord

Welke acties werden ondernomen door het Heempark? Graag zouden we de volledige lijst bekomen van plaatsen die mogelijks verontreinigd zijn door PFAS. 

We hebben enerzijds een lijst met zes locaties van huidige en voormalige brandweerkazernes/oefenterreinen en plaatsen waar bij een zware industriële brand fluorhoudend blusschuim gebruikt werd. 

Deze locaties staan ook vermeld op de website www.genk.be/pfas en zijn: 

  • PLOT Brandweerschool, Horizonlaan 42
  • Brandweerpost Genk, C-Mine 50
  • Voormalige brandweerkazerne Genk (vóór 2000) op de hoek Grotestraat-Nieuwstraat in het centrum
  • De locatie van de brand bij Fro d'Or Genk (in 2000) op adres Eikelaarstraat 17, waar momenteel Gielen Recyclage gevestigd is
  • De locatie van de brand bij Ipack Genk (in 2003) op adres Slingerweg 64, waar momenteel Dudemsa gevestigd is
  • Aperam Genk, naar aanleiding van verschillende branden in de periode 1995-2020, op adres Swinnenwijerweg 5. 

Daarnaast werd door OVAM per gemeente een lijst opgesteld waar mogelijks activiteiten worden uitgeoefend waarbij PFOS of PFAS gebruikt worden of in het verleden gebruikt werd. Deze informatie is gebaseerd op bij de Vlaamse overheid beschikbare informatie, zoals de afgeleverde milieuvergunningen of informatie in de gemeentelijke inventaris. Er werd gevraagd om na te kijken of de informatie op deze lijst correct lijkt en de lijst indien nodig te corrigeren of aan te vullen.

Voor de stad Genk stonden 123 verschillende kadastrale percelen op deze lijst (sommige percelen meerdere keren). De lijst werd aangevuld met informatie over de specifieke activiteiten uit de milieuvergunningen, maar die informatie is echter niet altijd in die mate gedetailleerd dat er op basis daarvan bepaald kan worden of er al dan niet effectief PFAS gebruikt werd of wordt. OVAM zoekt dit samen met experten verder uit op basis van de aangeleverde info en neemt indien nodig zelf contact op met de bedrijven. 

Een dertigtal percelen werd van de lijst geschrapt omdat de info uit het webloket gekoppeld was aan verkeerde percelen (zoals bij het voormalig mijnterrein van Zwartberg en  het Thor Park). En voor wat het perceel van DSM betreft, hebben wij aangeduid dat hier PFAS gebruikt wordt, aangezien DSM een vergunde lozing voor PFBS (perfluorbutaansulfonzuur) heeft.

OVAM heeft op vragen van andere gemeenten over de openbaarheid van deze lijst al gezegd dat deze lijst nog niet definitief is en daarom niet openbaar gemaakt wordt. 

Graag willen we weten per plaats: hoe groot is de concentratie van PFAS in en aan de grond?

In Genk is voorlopig enkel voor PLOT, Horizonlaan, veldwerk gebeurt. Er zijn nog geen resultaten bekend. Ook voor de vijf andere locaties wordt in principe nog een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd in opdracht van OVAM, doch afhankelijk van de prioritering kan dit mogelijk nog anderhalf tot twee jaar duren. 

Wat is de procedure in verband met metingen, kennisgeving aan de bevolking en opvolging?

OVAM laat op basis van een prioritering verkennende bodemonderzoeken uitvoeren op de locaties waar er PFAS-houdend blusschuim gebruikt werd. Na afloop van het bodemonderzoek en de interpretatie van de resultaten door OVAM en het Agentschap Zorg en Gezondheid, worden de resultaten met de lokale overheid gedeeld. Wanneer extra onderzoek of verdere opvolging nodig is, neemt men ook contact op. 

Er is nog geen procedure voor de kennisgeving van de resultaten aan de bevolking. We stellen voor dat we de resultaten – eens ze gekend zijn – op de website plaatsen en de mensen binnen een straal van 100m (de zone die nu ook aangeschreven is) ook een brief met de resultaten en eventuele wijzigingen aan de voorzorgsmaatregelen bezorgen. In functie van de resultaten kunnen we dit ook nog verder bekijken. 

Welke bewoners die in de buurt wonen van die "tientallen mogelijks vervuilde plaatsen" hebben zo een brief van stad Genk gekregen met te nemen maatregelen? Gaat het enkel om de bewoners rond de brandweerkazerne en het PLOT voorlopig?

De bewoners binnen een straal van 100m rondom de zes bovenstaande locaties kregen een brief. 

Gaan jullie enkel het volstrekt wettelijke aanhouden van 100 m rond de plaatsen waar men weet heeft van de aanwezigheid van PFAS?

Deze zes locaties zijn locaties waar er mogelijk PFAS in de bodem en het grondwater aanwezig zijn. Dat is dus nog geen zekerheid. Over heel Vlaanderen zijn er in opdracht van OVAM tientallen verkennende bodemonderzoeken opgestart. Op basis van de resultaten van deze onderzoeken worden de voorzorgsmaatregelen eventueel bijgesteld door het Agentschap Zorg en Gezondheid. Op dit moment volgen we inderdaad de richtlijnen van het Agentschap Zorg en Gezondheid. 

Wordt er bij de inwoners die in de perimeter wonen een bloedanalyse gedaan?

Neen.

di 16/11/2021 - 16:39